Memoriał w sprawie ekorozwoju Polski

Profesor Stefan Kozłowski, Kierownik Katedry Ochrony Środowiska KUL, były Minister Ochrony Środowiska, stwierdził, że zachęcony „Manifestem ochrony przyrody” opracowanym przez prof. Ludwika Tomiałojcia (obszerne fragmenty zamieściliśmy w „Dzikiem Życiu” nr 7-8/2001) napisał jego dalszy ciąg – „Memoriał w sprawie ekorozwoju Polski”. Zapraszamy do lektury tego ważnego dokumentu – Redakcja.

1. Wprowadzenie

W roku 2002 w Johannesburgu odbędzie się międzynarodowa konferencja Rio+ 10, podczas której poszczególne kraje przedstawią sprawozdania z dorobku osiągniętego po konferencji w Rio de Janeiro w 1992 r. Sprawozdanie przygotowywane przez Ministerstwo Środowiska będzie zapewne obszerne, bo i dorobek naszego kraju jest niewspółmiernie duży na drodze realizacji założeń zrównoważonego rozwoju. Przy tej okazji warto jednak przypomnieć, na jakie trudności i zagrożenia natrafiamy. Wypowiedź w tej sprawie prof. L. Tomiałojcia uświadamia, w jak trudnej jesteśmy obecnie sytuacji. Znajdujemy się również w momencie zmiany ekipy rządowej. Jest to okazja do ograniczenia błędów, jakie były popełniane w ostatnim czasie w sferze koncepcyjnej, organizacyjnej i finansowej ochrony środowiska w Polsce.

2. Brak koncepcji

Polska nie posiada podstawowych strategii:

• bioróżnorodności,
• georóżnorodności,
• ochrony przyrody,
• gospodarki wodą.

Strategia ochrony różnorodności biologicznej została opracowana pod kierunkiem prof. R. Andrzejewskiego w 1998 r. Z niewiadomych przyczyn do tej pory leżakuje w Ministerstwie Środowiska. Jest to kluczowa strategia dla wielu dziedzin gospodarki. Jest to potrzeba realizacji międzynarodowej konwencji o różnorodności biologicznej, podpisanej przez Polskę w 1992 r., a ratyfikowanej w 1995 r. Niewywiązywanie się z tej konwencji kompromituje Polskę.

Pierwsza wersja Strategii ochrony georóżnorodności została przedstawiona przez Państwowy Instytut Geologiczny w 1992 r. Finansowanie dalszych prac nad tą strategią zostało jednak wstrzymane. Dotyczy to również zahamowania prac nad ochroną dziedzictwa Geologicznego Polski.

Nie zostały uruchomione prace nad opracowaniem strategii ochrony przyrody (ożywionej).

Niejasne są kierunki powiększania obszarów chronionych, a szczególnie parków narodowych i krajobrazowych. Sztucznie utrzymywane są formalne kategorie obszarów chronionego krajobrazu, nie spełniające swej roli. Nie ma oficjalnego stanowiska w stosunku do programu ECONET-Polska. Nieporadnie postępują prace nad europejskim programem Natura 2000. Broszura informacyjna (bez mapy) wydana przez Ministerstwo Środowiska w 1999 r. nie została rozesłana do samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Program Natura 2000 nie funkcjonuje w planowaniu przestrzennym, mimo że ma być zakończony już w 2004 r. Program ten przewiduje objęcie dodatkowo około 7% powierzchni kraju rygorystycznymi formami ochrony powierzchni ziemi. Dotychczas nie uruchomiono zaplecza naukowego i organizacyjnego dla realizacji tego programu. Posiadanie tego programu będzie jednym z warunków przyjęcia Polski do UE.

[pozostała treść w uzupełnieniu]

„ ”  –