Chrońmy ostatnie puszcze Europy!

Czołowi naukowcy z 18 europejskich krajów podkreślają dziś pilną potrzebę zachowania ostatnich starodrzewów w Europie i zwracają się do Unii Europejskiej z apelem o wsparcie krajów akcesyjnych w ochronie ich leśnych skarbów. „Wezwanie naukowców do ochrony lasów w Europie” zostało podpisane przez 180 naukowców z Austrii, Bułgarii, Czech, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Szwajcarii, Turcji, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch.

„Naukowcy z całej Europy razem z WWF apelują o wsparcie finansowe dla skutecznej ochrony lasów w Europie – mówi Duncan Pollard, kierujący Europejskim Programem Leśnym WWF. – Jedna dwudziesta budżetu wydawanego obecnie w Unii Europejskiej na rolnictwo wystarczyłaby na ochronę najwartościowszych lasów Europy Wschodniej”.

Sygnatariusze apelu podkreślają, że istnienie dużych obszarów naturalnych lasów, jak na przykład położona na polsko-białoruskiej granicy Puszcza Białowieska, jest ostatnią szansą na zachowanie wiedzy o funkcjonowaniu europejskiej przyrody bez ingerencji człowieka. Ochrona tych terenów jest bardzo istotna z punktu widzenia interesów wszystkich Europejczyków. Stanowią one żywe laboratorium dla badań naukowych i pomnik przyrody w rodzaju europejskiego odpowiednika Yellowstone. Aby to osiągnąć, Unia Europejska powinna zapewnić długoterminowe finansowanie w formie funduszu na rzecz obszarów chronionych, współpracę oraz tworzenie warunków polityczno-ekonomicznych sprzyjających ochronie przyrody.

Według WWF, jedynie 2-3% użytków leśnych w Europie może zostać zaliczone do lasów względnie naturalnych. Jednakże Europa Wschodnia nadal ma duże zasoby dziewiczych lasów, które z reszty Europy praktycznie zniknęły. Przykładem mogą być tutaj lasy Karpat, gdzie udało się przetrwać znaczącym populacjom dużych drapieżników – wilkom i niedźwiedziom. Puszcza Białowieska, leżąca na pograniczu Polski i Białorusi, jest z kolei najcenniejszym pierwotnym kompleksem leśnym w Europie, a mimo to nie jest chroniona w wystarczającym stopniu. Przyszłoroczna akcesja kilku wschodnioeuropejskich krajów do Unii Europejskiej spowoduje dodatkowe zwiększenie presji człowieka na surowce naturalne. Pilne jest zatem podjęcie stanowczych działań w celu ochrony ostatnich starodrzewów na kontynencie.

„Ludziom wydaje się błędnie, że skoro drzewa rosną, to problemu nie ma. A przecież to w żadnym wypadku nie gwarantuje zachowania różnorodności biologicznej lasu. Przeciwnie, wraz ze zmniejszającą się powierzchnią naturalnych zasobów leśnych nieodwracalnie tracimy w Europie jej najważniejszy bank genetyczny – mówi Pollard. – Lasy są ostoją różnorodności biologicznej Europy. Porównywanie genetycznego bogactwa naturalnych lasów z zasobami monokultur to jak zestawienie tysięcy składników kuchni europejskich z owsianką”.

W apelu stwierdzono, że wycinka drzew, budowa dróg oraz brak skutecznej ochrony poważnie zagrażają niezwykłej różnorodności i bogactwu przyrody w Europie. Sieć obszarów chronionych jest niewystarczająca i brak w niej korytarzy ekologicznych, co w efekcie nie wystarcza do utrzymania populacji szczególnie ważnych gatunków chronionych w skali Europy, takich jak np. niedźwiedź brunatny. Naukowcy zwracają się do wszystkich rządów, aby zmniejszyły zagrożenia dla bioróżnorodności europejskich lasów i objęły ścisłą ochroną starodrzewy. Powinny również stworzyć spójną, reprezentatywną i funkcjonalną sieć dobrze chronionych obszarów leśnych (kategorie I do IV według międzynarodowej klasyfikacji IUCN), zwiększyć skuteczność zarządzania na terenach objętych ochroną, a także inwestować w badania nad ekologią lasu, ochroną różnorodności biologicznej i procesami naturalnymi w lasach.

Więcej informacji:
Robert Knysak – Kierownik Programu „Polskie Lasy” WWF Polska,
tel. 606 295 399, e-mail: rknysak@wwf.pl
Stefan Jakimiuk – Kierownik Projektu „Białowieski Park Narodowy” WWF Polska,
tel. 85 682 55 15 lub 606 856 777, e-mail: sjakimiuk@wwf.pl