RDLP Białystok bez certyfikatu FSC

16 maja br. firma NEPCon zawiesiła certyfikat FSC dla Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku. Oznacza to trudności ze sprzedażą drewna produkowanego w obrębie Dyrekcji – w tym drewna z Puszczy Białowieskiej – ponieważ większość kontrahentów wymaga, by surowiec był pozyskiwany bez szkody dla środowiska, zgodnie z Zasadami FSC.

Jednym z głównych, oficjalnych powodów zawieszenia certyfikatu była zaporowa cena, jaką postawił NEPCon. RDLP określiła to „zmową cenową podmiotów świadczących usługi certyfikacyjne na polskim rynku”. Jednocześnie RDLP przyznała, że NEPCon nie akceptował sposobu wdrożenia poleceń działań korygujących, dotyczących ochrony lasów HCVF, co wiąże się m.in. z brakiem ochrony cennych gatunków w miejscach, w których wykonywano zabiegi pozyskania drewna.

Co ciekawe, dyrekcja RDLP nie zaakceptowała zobowiązania jej do opracowania procedury zawierającej mechanizmy rekompensowania straty dla lokalnych społeczności w wyniku prowadzonych zabiegów gospodarczych w miejscach zbioru grzybów, jagód oraz wpływu prowadzonej gospodarki leśnej na rozwój agroturystyki i turystyki przyrodniczej.

Tymczasem w obrębie największego, puszczańskiego rezerwatu – Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej, nie ma zakazu zbioru runa leśnego. Wynika z tego, że wbrew miejscowej propagandzie, to gospodarka leśna, a nie ochrona przyrody stanowi przeszkodę w zbiorze jagód i grzybów, a leśnicy nie chcą rekompensować skutków ograniczeń z tego wynikających.

Jak wynika z informacji zamieszczonej na witrynie RDLP, Dyrekcja winą za utratę certyfikatu obarcza NEPCon i inne podmioty – nie dopatrując się błędów we własnej polityce, która była prowadzona z pogwałceniem Zasad i standardów FSC. Od kilku lat organizacje pozarządowe, zwłaszcza Podlaski Oddział Pracowni na rzecz Wszystkich Istot, wnoszą krytyczne uwagi dotyczące procesu i zasadności certyfikowania RDLP w Białymstoku. Najwięcej kontrowersji wywołuje kwestia gospodarowania Puszczą Białowieską, zwłaszcza niszczenie siedlisk najcenniejszych gatunków w czasie wyrębu drewna.

RDLP organizowała leśnikom liczne szkolenia mające na celu poprawę rozpoznawania i ochrony gatunków, jednak jak wielokrotnie udowadnialiśmy – nie przynosiły oczekiwanych rezultatów. Siedliska tych gatunków były nadal niszczone, co potwierdzają m.in. liczne materiały i ekspertyzy dostarczane NEPConowi przez Pracownię. Początkowo NEPCon przymykał oczy na krytyczne uwagi, jednak ujawniane kolejne przypadki braku egzekwowania ochrony gatunkowej, zaangażowanie się w sprawę mediów, Greenpeace i innych organizacji pozarządowych, spowodowało podjęcie przez NEPCon decyzji o zawieszeniu certyfikatu.

Decyzja NEPCon z pewnością stawia w dobrym świetle system FSC i samą firmę NEPCon, która przez długi czas przymykała oczy na dewastację Puszczy Białowieskiej wbrew Zasadom FSC. Konsumenci byli wprowadzani w błąd, bo nabywali certyfikowane drewno w przekonaniu, że zostało ono wyprodukowane bez szkody dla najcenniejszych lasów. Mamy nadzieję, że zawieszenie certyfikatu wpłynie na zmniejszenie pozyskania drewna z pozostałości naturalnych lasów Puszczy Białowieskiej, a białostoccy leśnicy – jeśli chcą mieć certyfikat – zaczną przestrzegać zasad FSC.

Adam Bohdan