Zrozumieć na nowo… siebie, przyrodę, szkołę

…w ramach wydanego przez Pracownię pakietu edukacyjnego, pomagają dr hab. Piotr Skubała (profesor Uniwersytetu Śląskiego), dr Ryszard Kulik, dr Marek Kaczmarzyk, Iwona Kukowka i realizatorzy 10 modelowych szkolnych projektów ochrony lokalnej przyrody.

Poradników metodycznych, konspektów, scenariuszy i pomocy dydaktycznych do realizacji edukacji ekologicznej jest bardzo wiele. Mniej jednak jest publikacji traktujących o wartościach, priorytetach i istocie tego procesu, z założenia przecież – wychowawczego. Pakiet zeszytów edukacyjnych, wydany w ramach ogólnopolskiej Kampanii edukacyjnej „Szkoły dla przyrody”, stara się sięgać właśnie do głębokich pokładów wiedzy i doświadczeń w planowaniu i realizacji procesu edukacji ekologicznej, tak by spełniał on swe cele wychowawcze w dziedzinie kształtowania nie tyle świadomości, co właściwie osobowości. Na kartach zeszytów znaleźć można:

• 10 pięknych, prostych i nad wyraz skutecznych zasad organizacji procesu nauczania o przyrodzie tak, by jego efektem była silna i głęboka motywacja do podejmowania działań prośrodowiskowych, przedstawionych przez dr. hab. Piotra Skubałę (wraz z konspektami zajęć mojego autorstwa);
• głęboką, wieloaspektową i inspirującą analizę znaczenia prawdziwych relacji z przyrodą dla naszego rozwoju osobistego, ciepło i zarazem fachowo dokonaną przez dr. Ryszarda Kulika (również z konspektami zajęć);
• żywy opis najefektywniejszej metody budowania świadomości i motywacji prośrodowiskowej, tj. metody projektu ochrony lokalnych wartości przyrodniczych. Jest on tym cenniejszy, iż wstęp i słowo komentarza poczynił dr Marek Kaczmarzyk, a własnymi doświadczeniami dzielą się z nami sami realizatorzy aż 10 modelowych szkolnych projektów ochrony przyrody, realizowanych w ramach Kampanii „Szkoły dla przyrody”.

Pamiętając o tym, że jest się takim, jakim widzą Cię inni, ocenę pakietu edukacyjnego pozostawiam innym:

Nadzieją na powstrzymanie destrukcji sieci życia jest wychowanie świadomego przyczyn tych zagrożeń i umiejącego im kompetentnie przeciwdziałać młodego pokolenia. Jak tej niełatwej sztuki dokonać? Jak „zrozumieć przyrodę na nowo”? O tym właśnie z pasją traktuje książka […] Prof. Piotra Skubały i Iwony Kukowki. Napisana przez nich recepta, zawarta w 10 płynących z rozumu i serca zasadach edukacji ekologicznej, podsuwa lekarstwo na „ślepotę i głuchotę” wobec wagi, piękna, ale i kurczących się zasobów żywego świata. Dla tych, którzy o tej nierozerwalnej więzi człowieka i przyrody chcą uczyć tak, by motywować do działań i odpowiedzialności, książka ta może służyć jako klarowny przewodnik […] prowadzący do celu, jakim jest budzenie szacunku do życia w każdej postaci.

dr Anna Kalinowska, doc. Uniwersytetu Warszawskiego, członkini władz Światowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), Dyrektor Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym UW

Powiem przewrotnie tak: nie jestem recenzentem tej pracy, ale trzeba ją przeczytać, aby się domyśleć, jak bardzo tego żałuję. I tu po raz kolejny człowiek przegląda się w zamglonych lustrach prawd o sobie. Mądrość przypowieści drogi zaś nakazuje mu przenicować prochowiec Wiecznego Wędrowca z „małego ja” na JA ekologiczne. Lecz dlaczego? Czy po to, aby się tylko czegoś dowiedzieć, czy może po to, aby obcować z lasem, z szumem opowieści muszli, z urokliwościami nieba w szczelinie istnienia?

prof. dr hab. Ryszard Łukaszewicz, Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne, teoretyk i praktyk studiów nad alternatywami w edukacji człowieka, inicjator i lider Wrocławskiej Szkoły Przyszłości

Ryszard Kulik próbuje opisać najważniejsze elementy potrzebne, by w procesie edukacji rozwinąć nasze ekologiczne „ja”. Edukację tradycyjną, której nie udało się powstrzymać degradacji planety, proponuje zastąpić edukacją integralną – jak żyć szczęśliwie, nie niszcząc swojego otoczenia i czując się jego częścią. Od lat związany z działalnością prośrodowiskową, sam prowadząc niezliczone zajęcia i warsztaty, jest najbardziej kompetentną osobą, żeby zabrać głos w tej sprawie. To nie jest głos teoretyka – warsztat psychologa spotyka się w osobie autora z wieloletnim doświadczeniem praktycznym. Powinna to być obowiązkowa lektura dla wszystkich, którym edukacja ekologiczna nie jest obojętna.

dr inż. Janusz Korbel, lider ruchu ekologicznego w Polsce, autor pierwszych w kraju publikacji traktujących o edukacji ekologicznej w duchu filozofii głębokiej ekologii

Serdecznie zapraszam do zapoznania się z publikacjami. Liczymy na Państwa opinie oraz refleksje towarzyszące lekturze.

Iwona Kukowka

Publikacja powstała w ramach realizowanej przez Pracownię na rzecz Wszystkich Istot Kampanii edukacyjnej „Szkoły dla przyrody” i sfinansowana została ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.