DZIKIE ŻYCIE

Renesans rodzimych gatunków

Jerzy Oszelda

Obrazki

Na potrzebę ochrony drzewostanu naszych lasów zwracał już uwagę w dobie Oświecenia ksiądz Stanisław Staszic. W Beskidach, których przyroda nie zawsze otaczana jest należytą opieką, spotykamy głównie buki, jodły, jawory, jesiony. Brzoza występuje najczęściej na obrzeżach lasu, gdyż kochająca słońce wymaga nasłonecznienia.

Na obszarze Dzięgielowa i Puńcowa w glebie występuje więcej wapnia (w tych okolicach znajduje się kamieniołom), co powoduje, że żyje tutaj większa populacja jesionu i lipy. Na tym ciekawym terenie występuje aż 700 gatunków roślin. Z kolei w Cisownicy, w tak zwanym Zadnim Gaju, w naturalnym środowisku rosną cisy. Jest ich 40. Te unikalne drzewa zasługują na szczególną uwagę ze względu na wyjątkową strukturę genetyczną, co czyni je w Europie chlubą przyrodniczą. W Polsce cis występuje jeszcze tylko w Borach Tucholskich. Od 1994 roku w Cisownicy prowadzona jest przez panią Irenę Kiszę cenna akcja pod nazwą „Cis przed każdym domem”. W latach 1994-1995 posadzono 105 tych pięknych drzew szpilkowych. Trzy lata później przy pomocy tutejszej młodzieży szkolnej korzenie zapuściły 53 sadzonki. Z kolei w 2000 roku umieszczono w ziemi 75 małych cisów (25 na terenie Goleszowa i 50 w Cisownicy). „Renesans rodzimego gatunku” rozpoczęto od krzewów cisowych, które stosunkowo szybko rosną, ale są sadzone także rosnące wolno drzewa cisa.

Ten tekst w zależności od dobrej woli i zapału czytelników, jeżeli ktoś zechce pójść w swoim miejscu biokulturowym śladem pani Ireny Kiszy, zaowocować może nową różnorodnością. Rzecz może przecież dotyczyć każdego zagrożonego gatunku –mieszkańca ziemi. Na obraz całego ekosystemu naszej planety składają się niezliczone małe obrazki procesów współtworzonych przez żyjące i odradzające się istoty

Jerzy Oszelda

Marzec 2002 (3/93 2002) Nakład wyczerpany