Pod kołami giną wilki w Puszczy Białowieskiej

7 sierpnia br. prof. dr hab. Włodzimierz Jędrzejewski z Zakładu Badania Ssaków PAN w Białowieży zwrócił się z prośbą do Marszałka Województwa Podlaskiego o podjęcie zdecydowanych działań w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa ludzi i zmniejszenia śmiertelności zwierząt na drogach w obrębie Puszczy Białowieskiej.

Prośbę uzasadniono gwałtownie wzrastającą śmiertelnością zwierząt na drogach w obrębie Puszczy (zwłaszcza odcinek Białowieża-Hajnówka) oraz złym stanem dróg, stanowiącym zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi, w tym turystów licznie odwiedzających Puszczę. Jak zauważa ZBS, „[...] w ostatnich latach na puszczańskich drogach odnotowuje się coraz większą liczbę zabijanych zwierząt. Giną ssaki kopytne (jelenie, sarny, dziki), drapieżne (wilki, rysie), oraz inne mniejsze zwierzęta, ptaki i płazy, w tym wiele gatunków prawnie chronionych. Przykładowo, w ciągu ostatnich 36 miesięcy zginęły w ten sposób 3 wilki (2 na drodze Białowieża – Hajnówka, 1 na drodze Masiewo – Olchówka). Przyczyną tak wysokiej śmiertelności zwierząt jest przede wszystkim nadmierna prędkość rozwijana przez część kierowców [...]”.

Zdaniem prof. Jędrzejewskiego „[...] w celu poprawy bezpieczeństwa i zminimalizowania zagrożeń konieczny jest remont drogi Białowieża-Hajnówka, modernizacja (ewentualne poszerzenie) jezdni, utwardzenie poboczy na poziomie jezdni, wyznaczenie osi jezdni i ewentualne wydzielenie ścieżki rowerowej. Konieczne jest również wprowadzenie oznakowania dróg, informującego o niebezpieczeństwie kolizji ze zwierzętami, umieszczenie tablic informacyjnych o randze obiektu z apelem o ostrożność, ograniczenie prędkości do 80 km/godz. w ciągu dnia i do 70 km/godz. w nocy oraz ustawienie fotoradarów na wszystkich drogach wojewódzkich i powiatowych w obrębie Puszczy [...]”.

Nikt nie podważa potrzeby wprowadzenia środków mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa ludzi i zmniejszenie śmiertelności zwierząt na drogach w obrębie Puszczy. Istnieją jednak różnice w ocenie proponowanych sposobów, które mają osiągnąć te cele. Według Roberta Chwiałkowskiego i Jana Jakiela (ekspertów ze Stowarzyszenia Integracji Stołecznej Komunikacji) poszerzanie dróg zwiększa złudne poczucie bezpieczeństwa kierowców, co z kolei zachęca ich do szybszej jazdy. Poszerzenie drogi może więc paradoksalnie spowodować zmniejszenie bezpieczeństwa kierowców i zwiększenie ryzyka kolizji z udziałem zwierząt. Według SISKOM, w ostatnim czasie pojawiają się nawet pomysły zwężania dróg krajowych, uzasadnione zwiększeniem bezpieczeństwa.

Pewne kontrowersje budzi również koncepcja budowy ścieżki rowerowej wzdłuż istniejącej drogi Białowieża – Hajnówka. Podlaski Oddział Pracowni popiera ideę skanalizowania ruchu rowerowego na odcinku Białowieża – Hajnówka, co zwiększy bezpieczeństwo rowerzystów, jednak decyzja dotycząca lokalizacji ścieżki powinna być poprzedzona konsultacjami i wieloaspektowymi analizami. Powinny być wzięte pod uwagę różne warianty tego przedsięwzięcia, jak np. urozmaicona krajobrazowo i zaopatrzona w infrastrukturę turystyczną droga biegnąca z ul. Celnej w Hajnówce przez Trybę Hajnowską – Budy – Teremiski – do Białowieży. Dlatego na obecnym etapie nie można założyć, że najlepszym rozwiązaniem, pozwalającym skutecznie i bezpiecznie skanalizować ruch rowerowy na odcinku Białowieża – Hajnówka, jest ścieżka rowerowa wybudowana wzdłuż istniejącej drogi wojewódzkiej. Stowarzyszenie obawia się, iż jednoczesne poszerzenie jezdni i budowa ścieżki rowerowej przy konieczności zachowania rowów odwadniających na drodze Białowieża – Hajnówka, może okazać się niemożliwe bez wycinki drzew z Rezerwatu Krajobrazowego im. W. Szafera.

Wszyscy natomiast zgadzają się z koniecznością umieszczenia tablic informujących o randze obiektu z apelem o ostrożność, ograniczenia prędkości, ustawienia fotoradarów oraz oznakowania dróg informującym o niebezpieczeństwie kolizji ze zwierzętami.

Adam Bohdan

Artykuł został opublikowany dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej. Za treść tego dokumentu odpowiada Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym razie oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej.