Walczymy o ambitne cele dla ochrony europejskich lasów. Rozmowa z Kelsey Perlman

Praca Fern-u koncentruje się na polityce Unii Europejskiej w zakresie gospodarki leśnej i ochrony lasów. Dlaczego skupiacie się akurat na UE?

Kelsey Perlman: Patrząc na skutki zmian klimatu i utraty różnorodności biologicznej w lasach, jasne jest, że potrzebujemy skoordynowanych, międzynarodowych działań. Pojedyncze państwa nie byłyby w stanie wprowadzić niezbędnych zmian. Jako stosunkowo niewielka organizacja, Fern chciał skupić się na mającej duże oddziaływanie instytucji. UE jest uprawniona do kształtowania polityki dotyczącej m.in. zmian klimatu, ochrony środowiska i handlu, co ma bezpośredni wpływ na lasy.

Długoterminowe plany obecnej Komisji Europejskiej koncentrują się wokół Europejskiego Zielonego Ładu, polityki, która ma uczynić z UE neutralną dla klimatu i przyjazną środowisku gospodarkę. Jaka jest rola lasów i polityki związanej z lasami w tym procesie?

Europejski Zielony Ład to pakiet przepisów mających na celu przekształcenie gospodarki europejskiej w sposób pozwalający na redukcję gazów cieplarnianych i ochronę przyrody. Ponieważ lasy stanowią około 40% terytorium UE, ich zdrowie ma kluczowe znaczenie dla powodzenia tego projektu. W szczególności UE chce poprawić ilość i jakość lasów w całej Europie.

W ramach tego pakietu istnieje kilka aktów prawnych dotyczących lasów. Jeśli chodzi o klimat, rozporządzenie w sprawie zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa określa krajowe i unijne cele w zakresie pochłaniania dwutlenku węgla przez lasy i inne grunty. Aby zachęcić leśników do stosowania praktyk sekwestrujących dwutlenek węgla, UE przedstawi wkrótce przepisy dotyczące mechanizmu certyfikacji usuwania dwutlenku węgla, który umożliwi certyfikację określonych działań, takich jak ponowne zalesianie, przyczyniających się do osiągnięcia celów klimatycznych.

W strategii leśnej, w której określono zarówno przepisy prawne, jak i dobrowolne inicjatywy, posunięto się dalej niż tylko do pomiaru emisji CO₂, a jej celem jest ochrona i odtwarzanie lasów poprzez ustanowienie wiążących celów w zakresie odbudowy zdegradowanych siedlisk leśnych (Nature Restoration Law), ścisłą ochronę lasów pierwotnych i starych drzewostanów oraz poprawę monitoringu stanu lasów w UE za pomocą ram monitorowania lasów i gromadzenia danych.

Czy na poziomie UE istnieje jakikolwiek sprzeciw wobec wprowadzania nowych regulacji dotyczących lasów?

Zarówno przemysł, jak i niektóre krajowe ministerstwa zajmujące się kwestią lasów niechętnie odnoszą się do wprowadzania przez UE przepisów dotyczących gospodarki leśnej i ochrony lasów. Stowarzyszenia reprezentujące skandynawski przemysł leśny wystosowały w marcu 2022 r. pismo wzywające do usunięcia celów dotyczących odnawiania lasów. W konkluzjach Rady w sprawie strategii leśnej ministerstwa rolnictwa państw członkowskich UE wyraziły wątpliwości co do użyteczności opracowywania planów strategicznych dla leśnictwa oraz dalszych wskaźników, które pozwoliłyby ocenić wpływ leśnictwa na zdrowie ekosystemów. Jednak zarówno w sektorze leśnym, jak i w poszczególnych krajach istnieje napięcie. W konkluzjach Rady w sprawie unijnej Strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz w oświadczeniach niektórych leśników wezwano do stosowania praktyk przyjaznych różnorodności biologicznej, co stoi w sprzeczności z powyższymi stwierdzeniami.

Co sądzisz o nowej strategii leśnej UE? Czy pomoże ona skutecznie chronić lasy w UE?

Strategia leśna UE 2030 jest bardziej ambitna niż poprzednia strategia, która zakończyła się w 2020 r. Nowa strategia proponuje wiążące przepisy mające na celu ochronę i odtwarzanie lasów. Jednak skuteczność tej polityki leży częściowo w rękach państw UE i może zostać osłabiona. Ważne jest, aby dążyć do osiągnięcia ambitnych celów na poziomie krajowym oraz w Parlamencie Europejskim.

Kelsey Perlman – jest kampanierką Fern zajmującą się lasami i klimatem. Przez ostatnie 7 lat pracowała nad unijną i międzynarodową polityką klimatyczną, w różnych instytucjach, w tym ICAO, UNFCCC i UE. Obecnie zajmuje się polityką leśną i klimatyczną w UE, gdzie śledzi dyskusje na temat negatywnych emisji, zrównoważonej gospodarki leśnej i polityk takich jak Strategia Leśna UE oraz Rozporządzenie w sprawie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa.

O Fern-ie:

„Jesteśmy organizacją założoną w 1995 r., działającą w sercu Unii Europejskiej, zajmującą się ochroną lasów i praw ludzi, którzy od nich zależą. Podejmujemy decyzje w drodze konsensusu i tworzymy kampanie wspólnie z organizacjami i ruchami społecznymi i ekologicznymi z całego świata. Identyfikujemy zagrożenia, przed jakimi stoją lasy na świecie, i współpracujemy z ludnością dotkniętą tymi zagrożeniami, organizacjami społecznymi i ekologicznymi oraz decydentami politycznymi w celu opracowania i wdrożenia rozwiązań, w których UE może coś zmienić”

www.fern.org