DZIKIE ŻYCIE

Wieści ze świata

Monika A. Gorzelańska, Halina Dobrucka

„Planet Ark” – Przyrodnicy twierdzą czasem, że płazy są doskonałym wskaźnikiem ogólnej kondycji środowiska. Oznacza to, że obecnie znajdujemy się dużych tarapatach, ponieważ płazy przeżywają wyjątkowo trudny okres. Według nowych światowych badań, opublikowanych w czasopiśmie „Science”, a przeprowadzonych przez ok. 500 naukowców z 60 krajów, ponad 122 gatunków płazów wyginęło całkowicie od 1980 r. Poza tym jedna trzecia wciąż żyjących płazów może wkrótce podzielić los swoich „krewnych”. Naukowcy są zaskoczeni – spodziewali się zmniejszenia bioróżnorodności, ale nie na tak ogromną skalę. Najważniejsze czynniki, które spowodowały obecny stan rzeczy to: zatrucie powietrza i wody, wysuszanie terenów podmokłych oraz wiele chorób bakteryjnych. Wszystkie te czynniki w połączeniu z ociepleniem się klimatu mogą spowodować niewyobrażalną katastrofę ekologiczną.

Chiny ogłosiły w Pekinie stan zagrożenia z powodu bardzo silnego zatrucia powietrza. Przypomnijmy, że Pekin będzie gospodarzem Igrzysk Olimpijskich w 2008 r. i niedawno wizytująca to miasto Komisja Olimpijska stwierdziła, że należy znacznie poprawić jakość powietrza do momentu igrzysk, aby było możliwe zorganizowanie Olimpiady. Rząd ustalił, że w 2004 r. 227 dni ma się zmieścić w kategorii „dnia czystego powietrza” – obecnie wciąż brakuje do tego 40 dni, a do końca roku pozostało już niewiele czasu. Władze oznajmiły, że firmy przeprowadzą renowację sprzętu i wprowadzą nowe filtry oczyszczające. Poza tym fabryki mają zredukować produkcję stali oraz innych wyrobów, których proces wytwarzania wpływa bardzo negatywnie na jakość powietrza. Plany związane z olimpiadą zakładają także przeniesienie ponad 200 fabryk w inne miejsce (sic!). Jednocześnie władze chińskie zdecydowały zaprzestać sprowadzania do kraju starych telewizorów oraz innego zużytego sprzętu elektronicznego z USA i Japonii, który składowano na chińskich wysypiskach śmieci.

„Terraviva Europe” – rolnictwo ekologiczne pomaga w utrzymaniu bioróżnorodności, począwszy od bakterii, a kończąc na ssakach. Tak można podsumować wyniki największego z dotychczasowych programu badawczego porównującego rolnictwo ekologiczne do tradycyjnego. Poprzednie badania stwierdziły jedynie, że przyroda może, ale nie musi zyskać w efekcie prowadzenia upraw ekologicznych. Obecne badania zostały przeprowadzone w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Europie i Nowej Zelandii. Przeprowadzono 76 oddzielnych badań, które porównywały 99 gatunków fauny i flory. 66 analiz końcowych wskazuje, że gospodarstwa ekologiczne przynoszą duże korzyści dla przyrody, 8 kolejnych dowiodło, że wspierają różnorodność przyrodniczą, a wyniki pozostałych 25 nie wskazały znaczącej różnicy pomiędzy tymi dwoma rodzajami upraw.

Reuters – Grecja, Cypr i Malta w ubiegłym tygodniu oznajmiły, że nie zgodzą się na propozycję Unii Europejskiej dotyczącą wprowadzenia kar pieniężnych oraz ograniczenia procederu wypuszczania ropy do wód morskich przez firmy armatorskie. Władze tych państw argumentowały, że taka decyzja wychodzi daleko poza międzynarodowe umowy, i naraziłaby firmy przewozowe na duże straty, co z kolei wpłynęłoby na ceny usług, a więc pogorszyło zdolności konkurowania z krajami pozaunijnymi, gdzie nie ma tak restrykcyjnych przepisów. Grecja ma największy w UE sektor przewozów morskich.

„Environmental News Network” – czerwona lista gatunków zagrożonych wyginięciem rośnie w ogromnym tempie. World Conservation Union zaprezentowała nową Czerwoną Listę podczas Światowego Kongresu Przyrodniczego, który odbył się w Tajlandii w drugiej połowie listopada. Lista zawiera ponad 12 tys. gatunków zagrożonych wyginięciem, jeśli rządy nie podejmą radykalnych działań, co daje ponad 30 procent wszystkich zbadanych gatunków znajdujących się na Ziemi. W konferencji wzięło udział ponad 3,5 tys. naukowców, działaczy ekologicznych oraz przedstawicieli biznesu obwinianych za tragiczny stan przyrody. Kopalnie diamentów, złota, rafinerie ropy oraz wydobycie gazu, a także przemysłowe rolnictwo są głównymi czynnikami powodującymi tak silne niszczenie przyrody.

Monika A. Gorzelańska

„Russian Environmental Digest” vol. 6 nr 42 – Sześć rosyjskich niedźwiedzi, trzy samce i trzy samice, wprowadza się do lasów Południowej Korei. Zamieszkają one w Parku Narodowym Jiri w miejsce niedźwiedzi koreańskich, których już nie spotyka się w ich środowisku naturalnym. Planuje się sprowadzenie kolejnych 50 niedźwiedzi.

Rosja podwoi wydatki na ochronę środowiska w pobliżu terenów wojskowych – 66,7 mln rubli w przyszłym roku. Do 31,4 mln wzrosły nakłady finansowe na oczyszczanie terenów skażonych przez ropę i ścieki. Usunie się zużyte uzbrojenie i sprzęt metalowy nadający się do recyklingu. Wojsko posiada już własną służbę ekologiczną.

Jak wykazują badania, poziom napromieniowania Arktyki po katastrofie w Czarnobylu zaczyna się zmniejszać. Lecz w dalszym ciągu groźne są pozostałości postsowieckich łodzi podwodnych, zakładów energetycznych i odpadów radioaktywnych. Ekosystem Arktyki jest bardzo wrażliwy na pył radioaktywny, gdyż roślinność tundry, mchy, trawy i grzyby absorbują więcej promieniowania niż inne rośliny. Zjadają ją renifery i inne zwierzęta, zaś przez nie skażenie przechodzi na spożywających je ludzi. I właśnie tutaj stwierdzono największą w świecie koncentrację materiałów radioaktywnych. W pobliżu granic Norwegii i Finlandii stacjonuje Rosyjska Flota Północna z 52 już zużytymi okrętami podwodnymi o napędzie jądrowym; co najmniej dwie takie łodzie spoczywają na dnie. Na Półwyspie Kola składuje się także odpady radioaktywne. Norweska służba ochrony środowiska mówi o 21 tys. takich składowisk, w których niektóre kontenery przeciekają.

„Russian Environmental Digest” vol. 6 nr 43 – ekspedycja nad Zatokę Fińską przedstawicieli władz lokalnych oraz międzynarodowej organizacji Zielony Krzyż stwierdziła, że ze wszystkich państw nadbałtyckich Polska wprowadza do Bałtyku najwięcej szkodliwych zanieczyszczeń: 73% rtęci, 38% ołowiu, 40% kadmu i 21% cynku, a także najwięcej azotu – 28% i fosforu – 50%. Na drugim miejscu lokuje się Szwecja, na trzecim Rosja, na czwartym Estonia. Finowie postulują, by dla Bałtyku utworzyć jednolitą strategię, podobną do tej, jaką dla Morza Śródziemnego wprowadziła Unia Europejska. Bałtyk wymaga skoordynowanego finansowania i własnej pozycji w budżecie Unii. Musi się zapobiec katastrofom ekologicznym, jak wyciek ropy z tankowca, a także wzrostowi zanieczyszczeń ze strony rolnictwa, obniżyć ilość odprowadzanych ścieków.

„Our Planet – The Environmental Magazine” – Badania wykazują, że co trzeci gatunek płazów bliski jest wyginięcia; jest to wynik zaburzeń w ich naturalnym środowisku, na które ta grupa zwierząt jest szczególnie wrażliwa. Z 5743 znanych gatunków żab, traszek, ropuch i salamander, 1/3 wyginie już w najbliższych latach.

W Kolumbii trwa wojna z producentami narkotyków. Aby zniszczyć zbiory kokainy, którą uprawia się w wielu małych gospodarstwach, helikoptery i samoloty wojskowe rozpylają trujące substancje chemiczne. Tereny oprysków znajdują się także w parkach narodowych...

„The Boreal Bulletin” nr 6, 2004 – pokojową Nagrodę Nobla przyznano kenijskiej działaczce, Wangari Maathai. Maathai założyła Ruch dla Zielonego Pasa; przez niemal 30 lat mobilizowała kobiety do sadzenia drzew. Posadzono ich 30 milionów. Po raz pierwszy Komitet Noblowski uhonorował wysiłek dla ochrony środowiska.

„Sea-River Newsletter” nr 154 – od 1976 r. zaobserwowano szybsze topnienie lodowców na tropikalnym odcinku Andów. Jest to wpływ prądu morskiego El Nino. Jeśli utrzyma się to tempo, większość z nich zniknie w ciągu najbliższych 10-15 lat. A dla miejscowej ludności są one źródłem wody pitnej.

„Russian Environmental Digest” vol. 6 nr 44 – Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych, Międzynarodowe Wody Globalne (UNEP-GIWA) – to organizacja mająca swoją siedzibę na uniwersytecie w Kalmar w Szwecji. Przeprowadza badania na 66 obszarach wodnych. W trakcie dorocznej sesji przedstawiła swój raport dotyczący Bałtyku. Według tego raportu, środowisku Morza Bałtyckiego zagrażają działania rolnicze, ścieki miejskie i przemysłowe, wycieki ropy, a także przełowienie. Aby polepszyć sytuację, musi się wprowadzić jednolitą politykę ekologiczną i rolniczą oraz włączyć Rosję w sferę zaleceń i wytycznych Unii Europejskiej.

HaDo