Odpowiedź nadleśnictwa na „Wycinanie rezerwatu”

W numerze 8/95 DŻ opublikowaliśmy list w sprawie wycinania rezerwatu Krzemianka. Dziś prezentujemy list jaki przysłał nam w tej sprawie pan nadleśniczy Edward Komenda:

Mońki, dnia 01.09.1995

Nadleśnictwo Knyszyn po zapoznaniu się z artykułem pt. „Wycinanie rezerwatu” w nr 8 z sierpnia 1995 r. „Dzikiego Życia” czuje się w obowiązku złożenia redakcji stosownych wyjaśnień.

List Pani S.R. odebraliśmy jako wyraz troski o dobro ojczystej przyrody i trzeba wyrazić jej w tym względzie uznanie. Nie ze wszystkimi stwierdzeniami można się zgodzić w zupełności.

Lasy północno-wschodniej Polski pomimo pozornie dobrego stanu zdrowotnego nawiedzają klęski o niespotykanych dotychczas rozmiarach. W roku ubiegłym masowo wystąpiła brudnica mniszka, która zmusiła do ratowania ponad 300 tys. ha lasów w regionie północno-wschodniej Polski, na terenie nadleśnictwa zwalczano mniszkę na powierzchni ok. 2 tys.ha. Szybka reakcja i terminowe opryski powstrzymały gradację mniszki i uchroniono lasy. Katastrofalna susza i wysokie temperatury latem 1994 r. osłabiła drzewostany tak silnie, że w ślad za nią rozpoczął się masowy pojaw owadów z grupy tzw. szkodników wtórnych tj. korników drukarza i drukarczyka, czterooczaka, cetyńców itp. Podstawową metodą walki ze szkodnikami wtórnymi jest szybkie usuwanie zaatakowanych drzew i wywożenie ich poza las, aby lęgnące się owady nie mogły atakować pozostałych drzew.

Najsilniej suszą osłabiony – z uwagi na płaski system korzeniowy – został świerk i właśnie świerk najsilniej został zaatakowany przez szkodniki wtórne głównie przez kornika drukarza.

W Nadleśnictwie Knyszyn od ubiegłego roku wstrzymano wszystkie inne kategorie cięć i pozyskuje się tylko drzewa zaatakowane przez tego szkodnika.

Niestety problem nie ominął drzewostanów chronionych. Na 6 rezerwatów będących w posiadaniu Nadleśnictwa aż 3 są zagrożone od szkodników wtórnych szczególne szkody wystąpiły w rezerwacie „Krzemianka”. Rezerwat „Krzemianka” jest rezerwatem częściowym i Nadleśnictwo zmuszone było do usuwania zaatakowanych drzew. W rezerwacie tym 40% drzew stanowią świerki i po usuniętych drzewach powstały luki, które trzeba było odnowić. W programie urządzania lasu rezerwatu przyrody „Krzemianka” na lata 1989–1998 w oddz. 217a opisanym w „Dzikim Życiu” jako zrąb była przewidziana przebudowa drzewostanu na pow. 9,20 ha (w tym dziesięcioleciu 3,50 ha) w celu dostosowania składu gatunkowego drzewostanu do siedliska. Program był uzgodniony i podpisany między innymi przez Przewodniczącego Woj. Komisji Ochrony Przyrody w Białymstoku prof. dra Aleksandra Sokołowskiego i Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Białymstoku mgr inż. Tadeusza Chojnackiego […]. Przy odnawianiu zalecano odnowienia sztuczne. Luka pokornikowa powstała po usuniętych w poprzednich latach świerkach w oddz. 217 a była wyjątkowo duża i wyniosła ok. 1 ha. Przy jej odnawianiu nie wszystkie prace były wykonane zgodnie ze „sztuką leśną”. Za wszystkie niedociągnięcia odpowiedzialni za nie pracownicy zostali ukarani dyscyplinarnie. Podczas operacji żaden pacjent nie wygląda korzystnie jednak operacje są konieczne. Podobnie jest i z lasem. Pani S.R. trafiła do rezerwatu w najbardziej niekorzystnym momencie. Już obecnie rośnie tu młode pokolenie drzew, a za kilka lat z pewnością ładniej będzie prezentował się młody rosnący las od cmentarzyska starych, suchych kikutów drzew. Lasy w rezerwatach kierują się innymi celami niż pozostałe lasy tzw. gospodarcze. Z pewnością przy usuwaniu drzew w rezerwatach nie odgrywała żadnej roli jakość surowca, jednak pozyskane drewno trzeba sklasyfikować i wykorzystać gospodarczo ponieważ w chwili obecnej życie ludzi bez drewna wydaje się niemożliwe. Administracja leśna przestrzega celów stawianych przed rezerwatami. W wielu przypadkach administracja jest inicjatorem utworzenia nowych rezerwatów, w chwili obecnej w nadleśnictwie Knyszyn oprócz 6 istniejących projektuje się utworzenie 3 nowych. Ekologizacja gospodarki leśnej odbywa się również w lasach poza rezerwatami, prowadzeniem w taki właśnie sposób gospodarki administracja została zobowiązana Zarządzeniem nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14.02.1995 r. w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych.

Problemy ochrony lasu i utrzymania jego ciągłości są ważne nie tylko dla ekologów, ale również leśników. Sposób ochrony rezerwatów czynny czy bierny jest dyskusyjny i na łamach Pisma na pewno tego nie rozstrzygniemy. Jednak proszę o zgłaszanie wszelkich zauważonych nieprawidłowości i zastrzeżeń bezpośrednio w leśnictwie lub nadleśnictwie, i w ten sposób wyjaśnianie i usuwanie stwierdzonych nieprawidłowości.

Nadleśniczy mgr inż. Edward Komenda