Shell = Śmierć

Shell - olbrzymia międzynarodowa korporacja promująca tzw. amerykań­ski styl życia i „świętą wolność” kon­sumpcji, w Afryce zabiera ludziom podstawowe prawo - prawo do życia.

Dzieje się tak od lat w Nigerii, gdzie dzię­ki Shellowi ludzie tracą zdrowie i życie nie tylko w wyniku silnego, spowodowanego przez tę firmę zatrucia środowiska. W Nigerii ludzie wiedzą, że jeśli przeciwstawią się Shellowi lub zaczną go krytykować, ich życie będzie zagrożone. Są tego pewni bo Shell dał im niezłą lekcję, posuwając się nawet do zainicjowania „morderstwa są­dowego” znanego na świecie pisarza Kena Saro-Wiwy i jego współpracowników, którzy protestowali przeciw niszczącej działalności Shella na terenach zamiesz­kałych przez lud Ogoni.

W 1958 r. międzynarodowa kampania naftowa odkryła złoża ropy na terenach należących do plemienia Ogoni. Około 50% zasobów ropy naftowej Nigerii (czo­łowego jej producenta na świecie) jest kon­trolowanych przez Shella, który nie wykonał nawet najbardziej podstawowych ekspertyz dotyczących wpływu swojej działalności na środowisko. W pobliżu wio­sek wciąż płoną szyby naftowe (ok. 100). Cały teren pobyty jest grubą warstwą sa­dzy. Wyziewy z szybów powodują kwaśne deszcze. Shell zniszczył też miejscowe rolnictwo, handel, rybołówstwo, a jedno­cześnie dyskryminuje Ogoni w zatrudnia­niu przy wydobyciu ropy naftowej, Na terenach Ogoni nie funkcjonują szkoły i nie ma ani jednego szpitala.

Shell wspiera i steruje rządami kolej­nych nigeryjskich dyktatorów, którzy przejmują władzę w wyniku wojskowych zamachów stanu. W latach 1990-95 woj­sko spaliło 30 ze 126 wiosek w Ogoni, wy­łącznie z powodu pokojowych protestów przeciw rabunkowej gospodarce Shella. Bez­względne niszczenie przeciwników Shella rozpoczęto z chwilą, gdy mieszkańcy Ogoni zaczęli bronić swoich praw. W 1990 r. utwo­rzyli oni Ruch na Rzecz Przetrwania Ludu Ogoni (MOSOP), domagający się autonomii oraz sprawiedliwości społecznej, ekonomicz­nej i ekologicznej. Od 1993 r. jego przewod­niczącym był Ken Saro Wiwa. MOSOP przyjął drogę walki bez rozlewu krwi, bez używania przemocy. Ken mówił: „Rząd nas oszukuje, a Shell niszczy. Nie będziemy walczy­li maczetami, naszą bronią jest rozum. Chcemy pokoju, nie będziemy przelewać krwi”.

W obawie by protesty Ogoni nie zaszko­dziły interesom Shella, wojskowa dyktatura rozpoczęła krwawe pacyfikacje. W lipcu 1993 r. do pokojowych demonstracji przy­stąpiło około 300 tysięcy spośród liczącego 500 tys. osób ludu Ogoni. Po tym proteście z rąk wojska i służb specjalnych zginęło 800 osób. W maju 1994 r. Shell wystosował me­morandum do przywódców MOSOP-u, w którym groził operacjami wojskowymi (sic!) w celu przywrócenia spokojnej działal­ności ekonomicznej. Memorandum nie zdo­łało zastraszyć członków MOSOP-u, więc postanowiono uciszyć ich w inny sposób.

31.10.1995 r. skazano Kena Saro-Wiwę oraz jego 8 współpracowników na śmierć. Oskarżono ich o morderstwo, jedyni świad­kowie oskarżenia, dręczeni wyrzutami sumie­nia, jeszcze przed egzekucją przyznali, że kłamali, bo Shell im za to zapłacił. Sędziowie jednak ten fakt zignorowali. Cały proces był jedną wielką farsą. Adwokat Kena, który na znak protestu zrezygnował z udziału w proce­sie, do dzisiaj jest więźniem politycznym. Shell, który oczywiście zaprzeczał wszelkim doniesieniom o swoich naciskach na przebieg pro­cesu, został skompromitowany, gdy oficero­wie armii nigeryjskiej publicznie przyznali, że Shell zapłacił im za zniszczenie MOSOP-u.

10.11.1995 r. wykonano wyrok na Ke­nie i jego współpracownikach. Ich ciała polano kwasem dla zatarcia śladów tortur (byli torturowani i pozbawieni pomocy le­karskiej przez 9 miesięcy).
W kilka dni po jego śmierci Shell przy­stąpił do największego przedsięwzięcia w Afryce, reklamowanego hasłem „budo­wy dobrobytu”. Mimo że minęło już po­nad 5 lat, w Nigerii daleko do dobrobytu - tortury, więzienie i śmierć dla niewygod­nych przeciwników wojskowej dyktatury są normą. Rząd nie respektuje nawet ni­geryjskiej konstytucji, która uznaje wol­ność słowa, zgromadzeń, stowarzyszeń. Ponad tą konstytucją, niezależnie od zmie­niających się krwawych dyktatorów, stoi Shell, który dla osiągnięcia zysków nie cofa się przed niczym. Bezlitosny postko­lonialny wyzysk trwa. Tylko w pierwszej połowie 2000 r. awarie rurociągów w kra­ju Ogoni pociągnęły za sobą setki ofiar śmiertelnych i olbrzymie zniszczenie śro­dowiska naturalnego.
Shell ukrywa prawdziwe oblicze i bu­duje swój pozytywny wizerunek nadal niszcząc ziemię. Myślę, że ponieważ wciąż nowe stacje paliw tej firmy powstają w różnych zakątkach Polski ważne jest przypomnienie tych informacji.

Agnieszka Korbel

Na podstawie filmu pt. „Pamięci Kena Saro-Wiwa” emitowanego na kanale Planete w dniach od 17.12.2000 do 23.12.2000 oraz źródeł internetowych.