Ręce precz od Karkonoszy!

Poniżej prezentujemy apel, który został przygotowany pod koniec roku 2002 z inicjatywy wrocławskiego stowarzyszenia „Zielona Kultura”. Został on przedstawiony przedstawicielom mediów w dniu 20 grudnia ub.r. na konferencji prasowej we Wrocławiu, w której udział wzięli m.in. znany przyrodnik prof. Ludwik Tomiałojć, naukowcy zajmujący się ochroną Karkonoszy dr Andrzej Dunajski i dr Jacek Potocki, a także dyrektor Karkonoskiego Parku Narodowego Ryszard Mochola. Na konferencji zaprezentowano główne problemy dotyczące ochrony karkonoskiej przyrody, przede wszystkim plany władz samorządowych, dotyczące wyłączenia z parku narodowego terenów pod inwestycje narciarskie. Pisaliśmy o tym problemie latem ub.r., kiedy to Minister Środowiska odrzucił prośbę lokalnych samorządów o wyłączenie z Karkonoskiego Parku Narodowego terenów pod inwestycje turystyczno-narciarskie. Jak się dowiadujemy z różnych źródeł, samorządowcy nie spoczęli jednak w swych wysiłkach i nieustannie prowadzą lobbying w celu urzeczywistnienia absurdalnych pomysłów. Relacje z konferencji zorganizowanej przez „Zieloną Kulturę” i opis problemu przedstawiły media regionalne i lokalne, a prezentowany poniżej apel został przesłany do Ministerstwa Środowiska.

Uszanujmy dziedzictwo Karkonoszy

Apel przedstawicieli świata kultury i nauki Dolnego Śląska w sprawie Karkonoskiego Parku Narodowego.

W bieżącym roku, ogłoszonym przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Gór, szczególnego znaczenia nabierają słowa Kofiego Annana, Sekretarza Generalnego tej organizacji oraz laureata pokojowej nagrody Nobla: „dla mnie góry są źródłem wielkiej siły”. Pozwalają one uzmysłowić nam także wartość polskich gór – Karkonoszy, miejsca, które zawsze było źródłem inspirującej mocy i fascynacji.

Miejsce Karkonoszy w naszej kulturze stanowi wypadkową zarówno indywidualnych ludzkich doznań, jak i twórczej działalności wielu pokoleń. Góry te są dziedzictwem nie tylko ogólnonarodowym, ale i światowym. Ich najcenniejsza część, będąca Parkiem Narodowym, została uznana przez UNESCO za Bilateralny Rezerwat Biosfery.

Unikatową wartość przyrodniczą Karkonoszy chroni się w interesie wszystkich obywateli. Góry te odgrywają także wielką rolę w procesach kulturotwórczych, a kryjąc w sobie piękno oraz potęgę miejsc niezwykłych, od ponad wieku otwierają całym koloniom artystów nowe przestrzenie dla kreatywnej pracy. Jako miejsce swojej aktywności twórczej wybierały je pokolenia Polaków, Niemców i Czechów. Ich urokowi nie mogli oprzeć się m.in. pisarz i noblista Gerhart Hauptmann, malarze Vlastimil Hofman, František Kaván czy Friedrich Iwan, kompozytor Ludomir Różycki. Góry te stanowiły źródło inspiracji dla poetów: Wincentego Pola, Karla Hynka Machy, Kornela Ujejskiego czy Teofila Lenartowicza, jak i grafika Józefa Gielniaka.

Dziś tę ponadczasową wartość Karkonoskiego Parku Narodowego próbuje się negować, przeliczać na doraźne zyski i – nie licząc się z ochroną przyrody – sprowadzać do zespołu terenów przygotowywanych pod inwestycje narciarskie. Nasze zaniepokojenie budzi wiadomość o złożeniu przez lokalne władze wniosku do Rady Ministrów o zmniejszenie obszaru KPN o jedną ósmą. Lokalne władze zdają się przy tym być obojętne na głosy rozsądku i propozycje kompromisowych rozwiązań, przedstawiane przez dolnośląskie środowisko przyrodników. Nie możemy pozostać bierni, gdy w majestacie prawa podejmowane są próby zniszczenia tego, co zostało objęte najwyższą formą ochrony.

Apelujemy o odstąpienie od planów niszczenia Karkonoskiego Parku Narodowego. Chcemy zwrócić uwagę osób odpowiedzialnych za zaistniałą sytuację na potrzebę podejmowania mądrych i rozważnych decyzji, z poszanowaniem dla przyrodniczych i kulturowych wartości tych terenów.

• Tadeusz Różewicz, poeta
• Olga Tokarczuk, pisarka
• Henryk Waniek, pisarz, malarz
• Stefan Arczyński, fotografik
• prof. Jacek Kolbuszewski, Uniwersytet Wrocławski
• prof. Mieczysław Zdanowicz, ASP Wrocław
• prof. Bogusław Fiedor, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu
• prof. Janusz Degler, Uniwersytet Wrocławski
• Antoni Matuszkiewicz, poeta
• Mariusz Hermansdorfer, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu
• Urszula Kozioł, poetka
• Mieczysław Orski, Redaktor Naczelny miesięcznika ODRA
• prof. Ludwik Tomiałojć, Przewodniczący Polskiego Komitetu Światowej Unii Ochrony Przyrody IUCN
• Piotr Wieczorek, Prezes ZPAP, Okręg Dolnośląski
• Karol Maliszewski, poeta, krytyk
• Andrzej Dudek-Durer, artysta plastyk, kompozytor
• Andrzej Paczos, dyrektor Muzeum Przyrodniczego w Jeleniej Górze
• prof. Jerzy Fabiszewski, Akademia Rolnicza, Wrocław