Czy etnobotanikę można studiować w Polsce? Rozmowa z Piotrem Siwkiem

Etnobotanika ma wiele aspektów – czy to prawda, że niektóre z nich można studiować w Krakowie?

Piotr Siwek: Uniwersytet Rolniczy w ostatnim czasie zmienił oprócz nazwy także ofertę edukacyjną. Aby utrzymać swój status i zainteresowanie studentów, wprowadzono kilka nowych specjalności. Najbliżej przyrody, jej użyteczności i piękna osiąganych ręką natury i człowieka, jest Wydział Ogrodniczy. Od najbliższego roku akademickiego zaczynamy nabór na nową specjalność „Rośliny lecznicze i prozdrowotne”. Na studiach I stopnia (inżynierskich) oprócz podstaw ogrodnictwa student będzie zdobywał wiedzę dotyczącą substancji biologicznie czynnych w roślinach leczniczych, w tym także w spożywanych na co dzień owocach i warzywach. Będzie poznawał rolę roślin w żywieniu, lecznictwie i kosmetyce, a także w podnoszeniu jakości i kultury naszego życia. Pozna sposoby wykorzystania roślin uprawnych i dziko rosnących w zgodzie z zasadami etyki ekologicznej i nowymi trendami w żywieniu człowieka. Nabędzie umiejętności urządzania ogrodów dających poczucie spokoju, harmonii i zdrowia fizycznego i psychicznego. Na drugim etapie studiowania, kończącym się uzyskaniem stopnia magistra, proponujemy kształcenie w zakresie zrównoważonego gospodarowania i wykorzystania bioróżnorodności w środowisku rolniczym. We współpracy z Katedrą Farmakognozji UJ oferujemy zapoznanie się z lekami roślinnymi i możliwościami kontroli produktów ogrodniczych i zielarskich nowoczesnymi metodami.

Po ukończeniu naszej specjalności absolwenci będą przygotowani do prowadzenia gospodarstw ogrodniczych metodami konwencjonalnymi, integrowanymi i ekologicznymi. Będą mogli podjąć pracę w sektorze ogrodniczym, doradztwie, placówkach badawczych, laboratoriach surowcowych, firmach przetwarzających surowce roślinne, organizacjach promujących zdrowie i kształtujących kulturę. W programie nowej specjalności uczestniczą Katedry Warzywnictwa, Sadownictwa, Roślin Ozdobnych i inne jednostki Wydziału Ogrodniczego oraz wspomniana Katedra Farmakognozji UJ.

Istotą etnobotaniki jest badanie obszaru wzajemnego przenikania się kultury i oddziaływania roślin. Czy tego rodzaju podejście jest możliwe do studiowania na UR w Krakowie?

W programie oprócz tradycyjnej Botaniki, pojawiają się przedmioty związane ze znaczeniem roślin w antropologii i szeroko rozumianej kulturze niematerialnej. Już na pierwszym roku proponujemy do wyboru Filozofię ekologiczną i Filozofię przyrody, a także Historię ziołolecznictwa. Na dalszych latach jako przedmioty podstawowe pojawią się Ekologia i ochrona środowiska oraz Związki biologicznie czynne roślin, Rośliny zielarskie i Hortiterapia. W tym materiale z pewnością nie zabraknie miejsca na aspekty Etnobotaniki.

Czy wykształcony ogrodnik nie powinien znać się na roślinach psychoaktywnych? Ten temat jest traktowany jak kulturowe tabu, ale przecież wszystkie kultury na świecie korzystają z roślinnych używek, przypraw, stymulantów, halucynogenów.

Dla studentów ostatnich lat przygotowujemy prawdziwe hity jako przedmioty do wyboru: Używki i przyprawy egzotyczne oraz Psychoaktywne rośliny i grzyby.

Czy studenci szkół artystycznych, którzy zechcą poważniej zająć się naukami przyrodniczymi, znajdą wspólny język ze studentami z Uniwersytetu Rolniczego?

Już na I roku jest proponowany do wyboru przedmiot Rośliny i środowisko w kulturze i sztuce. W czasie tych zajęć studenci będą mogli zapoznać się z oddziaływaniem środowiska naturalnego, a w szczególności flory na różne dziedziny działalności twórczej człowieka. Wiele można będzie się dowiedzieć o inspiracjach działalności artystycznej, związanych z przyrodą i roślinami.

Dziękuję za te nowe i interesujące wieści z UR w Krakowie! Co chciałbyś dodać dla tych, którzy zainteresowali się studiowaniem zagadnień związanych z etnobotaniką?

Wszelkie informacje związane z warunkami studiowania nowej specjalności na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych znaleźć można na stronie internetowej Wydziału Ogrodniczego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Bliższych informacji można będzie zasięgnąć także na krakowskim Rynku podczas Festiwalu Nauki. Serdecznie zapraszamy.

Dziękuję za rozmowę.

Dr hab. Piotr Siwek – pracuje na Wydziale Ogrodniczym UR w Krakowie. Absolwent studiów uniwersyteckich i doktoranckich UR w Płowdiw (Bułgaria). Miłośnik Beskidu Sądeckiego i Tatr, chętnie wraca w bułgarskie góry Piryn i Riła. W pracy naukowej, dydaktycznej i w Polskim Towarzystwie Nauk Ogrodniczych propaguje działalność na rzecz środowiska naturalnego.