Wieści z kraju

Rezerwat w Łosiach zlikwidowany

Pod koniec 2010 r. zarządzeniem nr 28/10 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie został zlikwidowany rezerwat przyrody „Rezerwat w Łosiach im. Prof. Mieczysława Czai”.

Rezerwat został powołany w 1962 r. w celu ochrony fragmentu Puszczy Karpackiej, a dokładnie buczyny regla dolnego naturalnego pochodzenia. Zajmował powierzchnię 2,13 ha.

Zlikwidowany rezerwat w Łosiach był częścią Popradzkiego Parku Krajobrazowego oraz Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk Natura 2000 Beskid Sądecki.

W zarządzeniu o likwidacji rezerwatu brak uzasadnienia, tj. podania przyczyn likwidacji. Przywołany jest jedynie artykuł ustawy o ochronie przyrody, która umożliwia likwidację rezerwatu w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, dla których rezerwat został powołany.

Raport w sprawie rozwoju krajowego systemu obszarów chronionych

Klub Przyrodników udostępnił na swojej stronie internetowej raport na temat stopnia realizacji zadania o nazwie „Krajowa strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz Program działań na lata 2007–2013”.

Zadanie, dla którego zebrano dane w raporcie, dotyczy powołania nowych obszarów chronionych wykorzystując w zależności od specyfiki walorów przyrodniczych wszystkie przewidziane prawem formy ochrony. Do priorytetowych zadań w tym zakresie należy powołanie i powiększenie parków narodowych i krajobrazowych oraz powołanie nowych rezerwatów przyrody. Autorzy raportu skupili się na formach ochrony przyrody wymienionych w opisie zadania i ocenili stopień jego realizacji w chwili powstania raportu, czyli w momencie, gdy upłynęło 60% czasu przeznaczonego na jego realizację.

Wyniki raportu, jak piszą autorzy, nie napawają optymizmem: wykonanie obowiązującej Strategii w rozważanej sferze jest krytycznie zagrożone. Z informacji zebranych z Ministerstwa Środowiska (w zakresie powoływania parków narodowych) oraz Urzędów Marszałkowskich (w zakresie powoływania parków krajobrazowych), wynika, że zadanie w skali kraju nie zostało zrealizowane w żadnym stopniu. Poczyniono jedynie kroki celem powiększenia Karkonoskiego Parku Narodowego oraz powołano, w miejscu zlikwidowanego rezerwatu, Park Krajobrazowy – Nadgoplański Park Tysiąclecia. Podawane przyczyny opóźnień w realizacji przyjętej strategii to przeszkody legislacyjne (prawo veta samorządów lokalnych) oraz w przypadku samorządów wojewódzkich brak środków w budżetach na te działania.

Na tym tle trochę lepiej przedstawia się powoływanie rezerwatów przyrody. Zadanie to zrealizowano do tej pory w 29% – powołano 58 nowych rezerwatów, 3 powiększono, 1 rezerwat zlikwidowano. Trwają prace lub są zamiary, żeby powołać kolejne 33 rezerwaty. Jeżeli Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska zrealizują te zamierzenia, to zadanie do końca 2013 r. zostanie wykonane w zaledwie 45%.

Raport w wersji elektronicznej jest dostępny pod adresem: kp.org.pl/pdf/rozwoj_ksoch_2007-11_raport_kp.pdf

(Klub Przyrodników)

Nowe prawo geologiczne i górnicze

28 kwietnia 2011 r. Sejm uchwalił nowe Prawo geologiczne i górnicze. Ministerstwo Środowiska w obwieszczeniu reklamuje nowo przyjętą ustawę jako ukłon w stronę przedsiębiorców, którym nowa ustawa ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie geologii i górnictwa.

Nowe zasady, które wprowadza ustawa, to m.in.:

• możliwość korzystania bez koncesji z piasków i żwirów w niewielkich rozmiarach (do 10 m³ rocznie) przez właścicieli nieruchomości w celu zaspokojenia własnych potrzeb,
• przekazanie przez Ministra Środowiska marszałkom województw kompetencji do koncesjonowania wód leczniczych, termalnych i solanek,
• wdrożenie dyrektywy 94/92/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów (gaz łupkowy),
• rozszerzenie wykazu kopalin strategicznych o węgiel brunatny; kopaliny strategiczne są objęte własnością górniczą, należącą do Skarbu Państwa – utrzymano dla nich obowiązek koncesjonowania, pozostałe kopaliny (np. wapienie, dolomity, granity, bazalty, piaski i żwiry) są objęte własnością gruntów, na ich poszukiwanie nie są wymagane koncesje; jedynym wymaganym dokumentem jest decyzja zatwierdzająca projekt robót geologicznych,
• wyłączenie organizacji ekologicznych z postępowań o wydanie koncesji,
• podział wpływów z opłat eksploatacyjnych i koncesyjnych na gminy – 90% wpływów i NFOŚiGW – 10%.

(Ministerstwo Środowiska)

Opracowanie: Karina Nowicka-Kudłacz