Apel 15.364 naukowców ze 184 krajów został opublikowany na łamach prestiżowego czasopisma „BioScience”. Stanowi on swoistą przestrogę przed negatywnymi konsekwencjami działań ludzi. Przesłanie jest mocne i wyraziste: nasz wpływ na biosferę jest destrukcyjny i zagraża nie tylko przyrodzie, ale również ludziom.
To już drugie tego typu ostrzeżenie – pierwsze ukazało się 25 lat temu. Jak podkreślają naukowcy od tego czasu sytuacja znacznie się pogorszyła i prawie wszystkie zidentyfikowane wtedy problemy powiększyły się, poza dziurą ozonową, która została wskazana jako przykład dobrego działania na rzecz planety i nas samych.
Obecnie największym zagrożeniem jest niekontrolowana konsumpcja ograniczonych zasobów planety, która prowadzi do dramatycznych zmian. O 26% spadała ilość wody pitnej przypadająca na jednego mieszkańca w porównania do sytuacji sprzed 25 lat. Liczba gatunków ssaków, gadów, płazów, ptaków i ryb spadła średnio o 29%, przy rosnącej o 35% populacji ludzi. Martwe strefy w oceanach wzrosły o 75%. W tym czasie wycięto też blisko 120,4 mln hektarów lasów przekształconych w pola uprawne. Do tego trzeba dodać nieustający wzrost emisji dwutlenku węgla, a co za tym idzie, wzrost średnich temperatur. Jednocześnie sygnatariusze listu przyznają, że zarówno środowisko naukowe, politycy, media, biznes, jak i wszyscy ludzie nie robią wystarczająco dużo, by walczyć o swoją planetę. Jeśli to się nie zmieni, czeka nas „katastrofalna utrata różnorodności biologicznej i niezliczone ludzkie cierpienia”.
By ten dramatyczny scenariusz się nie urzeczywistnił, naukowcy proponują konkretne działania:
„Ostrzeżenie dla ludzkości” to kompleksowa i całościowa diagnoza stanu biosfery i ludzkiej cywilizacji. Za tą diagnozą idą konkretne propozycje działań w sferze przyrodniczej, gospodarczej, społecznej, technologicznej, legislacyjnej i psychologicznej. Profesor William Ripple z Oregon State University (autor listu) wyraża nadzieję, że „… list rozpali szeroko zakrojoną debatę publiczną na temat ochrony naszej planety”. Mamy wszystko, co niezbędne, by zmienić katastrofalny kurs, na którym jesteśmy. Czy skorzystamy z tej szansy?
Prof. Piotr Skubała, Ryszard Kulik
Pełny treść listu: academic.oup.com/bioscience/advance-article/doi/10.1093/biosci/bix125/4605229
Apel podpisało wielu również naukowców z Polski, także znanych z łam naszego miesięcznika.