Wieści ze świata

BBC News – Islandia wolna od ropy. Islandzki rząd niedawno zatwierdził nowy plan energetyczny, który umieści ten kraj na pierwszym miejscu w świecie pod względem wykorzystania odnawialnych źródeł energii, głównie technologii wykorzystujących wodę. Rząd planuje zakończyć uzależnienie kraju od ropy (czyli zagranicznych surowców energetycznych) poprzez zastosowanie tak zwanych ogniw paliwowych, które pobierając tlen i wodór potrzebne do produkcji energii, wydalają wodę jako nieszkodliwy produkt uboczny. Islandzka energia pochodzi głównie z wodnych i geotermicznych elektrowni, co czyni kraj światowym liderem w tej dziedzinie.

New York Times – kłopoty wolnej prasy. Rosyjskie dziennikarz Grigorij Pasko 25 grudnia 2001 r. został skazany na cztery lata więzienia za rzekomą zdradę stanu. Pasko to były reporter wojenny zajmujący się pisaniem o zagrożeniach ekologicznych w Rosji. W ostatnim okresie przygotował relację na temat rosyjskiej marynarki wojennej wyrzucającej zużytą i przestarzałą broń oraz różne odpady nuklearne do oceanu. Postawione dziennikarzowi zarzuty zdrady stanu nie są poparte żadnymi dowodami. Według nich Pasko dzielił się tajnymi informacjami o rosyjskiej marynarce wojennej z japońskimi kolegami. Rosyjscy prawnicy twierdzą, że sprawa dziennikarza jest typowym przykładem narastającego w Rosji procesu ograniczania wolności słowa i niezależności mediów. Amerykański Wydział Spraw Zagranicznych poprosił rząd rosyjski o uwolnienie Paski podczas jego apelacji od wyroku oraz o przeprowadzenie uczciwego procesu. W tym samym czasie rosyjski prokurator oskarżający dziennikarza też odwołał się od wyroku, prosząc o surowszy wyrok i argumentując, iż cztery lata więzienia to stanowczo za mało za zdradę ojczyzny.

Planet Ark – Norwegia mówi definitywnie NIE. Norwegia już od dłuższego czasu jest niezadowolona z zanieczyszczania swoich wód swoich wód morskich przez brytyjską elektrownię nuklearną Sellafield. Na początku lutego 2002 r. oznajmiła, że będzie się starała o wprowadzenie międzynarodowych regulacji zmuszających kraje-truciciele do ponoszenia konsekwencji swych działań i pokrywania kosztów rekultywacji terenów przez nie zanieczyszczonych, także poza granicami danego kraju. Norweska narodowa komisja ds. międzynarodowych jednogłośnie przyjęła uchwałę w sprawie zalecenia rządowi nałożenia sankcji ekonomicznych na Wielką Brytanię, dopóty ta nie wstrzyma radioaktywnych emisji z Sellafield. Toksyczne odpady są notorycznie znajdowane wzdłuż norweskiego wybrzeża. Norweski Minister Środowiska Boerge Brende stara się także stworzyć pozycję tzw. wyższego członka ekologicznej komisji rządowej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) oraz jednolity system ekologicznych traktatów.

Los Angeles Times – brazylijscy piraci zamordowali znanego nowozelandzkiego żeglarza. Sir Peter Blake, dwukrotny mistrz świata w regatach jachtowych dnia 6 grudnia 2002 r. został zastrzelony przez rzecznych piratów podczas ekspedycji dokumentującej wpływ globalnego ocieplenia klimatu i zniszczenia środowiska na ekosystem basenu Amazonki w Brazylii. 53-letni Nowozelandczyk wygrał w 1995 i 2000 r. międzynarodowe regaty drużynowe. Po tych i innych sukcesach Sir Peter Blake postanowił przejść na emeryturę i poświęcić resztę swojego życia na studiowanie problemów ekologicznych. Był także ambasadorem dobrej woli przy Komitecie ds. Środowiska. Zostało aresztowanych w tej sprawie siedmiu podejrzanych, którzy twierdzą, że „jedynie” chcieli ukraść rzeczy znajdujące się na jachcie, a zabójstwo było aktem samoobrony, gdy Sir Blake otworzył ogień do napastników. Zamordowanie znanego żeglarza jest wielką hańbą rządu brazylijskiego, zwłaszcza że miało ono miejsce w krótkim okresie po otwarciu Ambasady Nowozelandzkiej w Brazylii. Na pogrzebnie Sir Petera Blake’a jego córka odczytała ostatnią pieśń Bilbo J.R.R. Tolkiena.

San Jose Mercury News – Zatrucie powietrza zwiększa ryzyko wywołania astmy. Po raz pierwszy naukowcy zgodnie stwierdzili, że zatrucie powietrza może być przyczyną zachorowalności na astmę. Do tej pory sądzili jedynie, że smog miejski może pogarszać stan zdrowia ludzi. Podczas dziesięcioletnich badań przeprowadzonych w 12 gminach w Południowej Kalifornii na dzieciach uprawiających sport na powietrzu zauważono, że w sześciu z nich, gdzie zatrucie powietrza jest jedno z najwyższych w USA, dzieci od trzech do czterech razy częściej miały problemy z oddychaniem i schorzeniami płuc. Badania te są przełomowe i mają szansę odegrać znaczącą rolę w kampanii przeciwko złagodzeniu przepisów dotyczących ochrony czystego powietrza, do którego dąży obecna administracja prezydenta USA. Astma jest jednym z najczęstszych schorzeń wśród młodych Amerykanów.

Opracowanie: Monika A. Gorzelańska

Eretz nr 80/2002, izraelski dwumiesięcznik przyrodniczy (eretz.com) – rezerwat przyrody Hula, bagienny obszar stanowiący siedlisko wielu gatunków ptaków wodno-błotnych i sporej kolonii orłów, cierpi na chroniczny brak wody. „Główną przyczyną tej sytuacji jest fakt, że zgodnie z przepisami w Izraelu przyroda nie ma prawa do korzystania z wody, którą nas obdarza” – twierdzi Hillel Glassman, dyrektor Zarządu Ochrony Przyrody, instytucji nadzorującej funkcjonowanie obszarów chronionych. Cały kraj objęty jest systemem irygacji, woda kierowana jest w wyznaczone miejsca, a rezerwaty i parki narodowe otrzymują określony „przydział”. Obiecane 50 milionów m3 wody nie zaspokaja potrzeb ochrony przyrody, potrzeba jej minimum trzy razy więcej. Tymczasem rośnie zużycie wody przez rolnictwo, gospodarstwa domowe i przemysł. 240 z 500 gatunków roślin i 40 z 200 gatunków zwierząt charakterystycznych dla obszarów podmokłych zagrożonych jest wyginięciem. Jednak Izrael wciąż jest rajem dla „birdwatcherów”. „Ptasiarzom” polecamy stronę internetową birdingisrael.com.

Trzy sępy płowe wypuszczone po zaobrączkowaniu w rezerwacie Hai-Bar Carmel zostały pobłogosławione przez głównego rabina Izraela na specjalnej uroczystości. Rabbi odczytał fragmenty Tory i Talmudu przypominając znaczenie tych ptaków. Jednym z argumentów na rzecz ochrony danego gatunku w Izraelu jest stwierdzenie, ile razy został on wymieniony w Torze. Dla sępa płowego liczba ta wynosi 28. Najpiękniejszym rezerwatem sępów w Izraelu jest Gamla na Wzgórzach Golan, gdzie mile widziani są wolontariusze chętni do pomocy w codziennych obserwacjach ptaków. Gamla oferuje ochotnikom bardzo dobre warunki, a więcej informacji można znaleźć na stronie gamla.golan.org.il.

Piętnastego dnia miesiąca Shvat (kalendarz żydowski opiera się na roku księżycowym złożonym z 12 miesięcy po 29 i 30 dni rozpoczynających się od nowiu) w Izraelu obchodzone jest święto Nowy Rok Drzew – Tu Bishvat, uznane za święto przyrody. Jego symbolem jest drzewko migdałowe – shkediya. Oprócz znaczenie religijnego Tu Bishvat jest podziękowaniem drzewom za ich owoce i wszystko, co nam dają. W tym dniu powinien posadzić drzewko i spożyć posiłek składający się z piętnastu rodzajów owoców.

Opracowanie: Liliana Dawidziuk

Wiadomości z Taiga Rescue Network

Nowa Funlandia to wyspa u atlantyckich wybrzeży Kanady. Posiada ona cenne przyrodniczo obszary w dorzeczu rzeki Main River, które są porośnięte starymi lasami jodłowymi, zamieszkiwane przez łosie, karibu, zagrożony gatunek kuny nowofunlandzkiej, zaś w rzekach żyją liczne łososie. Tereny te graniczą z Parkiem Narodowym Gros Morne, uznanym przez UNESCO za Światowe Dziedzictwo Ludzkości. Doniesienia o przemysłowym wyrębie tych lasów i budowie dróg wjazdowych na obrzeżach Parku wywołały niepokój w środowiskach ekologicznych. Wyrąb prowadzi firma Kruger z Montrealu, wspomagana przez Corner Brook Pulp&Paper.

Main River Coalition przygotowała projekt kompromisowy, według którego udałoby się utrzymać ekologiczne walory terenu i zarazem zachować tam możliwości zatrudnienia.

***

TRN uważnie śledzi wszystko, co dzieje się w lasach na wysokich szerokościach geograficznych pólkuli północnej i nagłaśnia wszelkie działania im zagrażające. I tak:

• Fiński Urząd Lasów i Parków prowadzi wycinkę starodrzewi w Hämeenvaara w północnej części kraju. Obrońcy lasu założyli obóz na miejscu wyrębu; parokrotnie wzywano policję. Lasy Hämeenvaara są uznawane za obszar o wyjątkowej wartości i rząd uprzednio zwracał się do Urzędu Lasów i Parków o ich ochronę. Jednak ULP osiąga w wyniku ich eksploatacji duże dochody i nie zamierza z nich zrezygnować. Nabywcą drewna z wycinki jest ogromna firma fińska Stora Enso.
• W Norwegii w pierwszych dniach 2002 roku rozpoczęto wyrąb lasu Trillemarka Rollagsfield. Wskutek protestów organizacji lokalnych i ogólnokrajowych wyrąb wstrzymano, większość obszaru jest teraz czasowo chroniona przez czynniki rządowe bądź przez prywatnych właścicieli. Z końcem ubiegłego roku minister środowiska podjął wysiłki w celu wzmożenia ochrony tych lasów. Obecnie właściciele starodrzewi mają na uwadze opinię publiczną; pod jej naciskiem być może przeznaczy się większe fundusze na ochronę lasów.
• W Regionie Murmańskim koło Kelloselka rosyjska firma Fromlog prowadzi wyrąb starych lasów. Jest to pogwałcenie moratorium na wycinkę i sprzedaż, którym są one objęte. Okolice te, położone w pobliżu granicy z Finlandią dotychczas były chronione z przyczyn militarnych , a także proponowano, by wprowadzić tam ochronę rezerwatową. Jednak zdjęcia satelitarne wykazały, że prowadzony jest tam wyrąb. Towar sprzedano fińskiej firmie Polaris.
• Ostatni raport Międzynarodowych Zasobów Drewna wskazuje, iż należy oczekiwać wielkich zmian w międzynarodowym handlu produktami leśnymi. Importerem netto tych produktów staną się kraje obrzeży Pacyfiku. Chiny zaczną importować więcej niż Japonia, drastycznie spadnie eksport z zachodniej Ameryki Północnej, natomiast wzrośnie z rosyjskiego Dalekiego Wschodu.

***

W Szwecji toczy się walka między prywatnymi właścicielami lasów a grupami Samów o prawo do zimowego wypasu renów. Samowie, dawniej zwani Lapończykami, hodują stada półudomowionych reniferów, co stanowi podstawę ich egzystencji. Zwierzęta te w lecie pożywiają się w tundrze, zaś zimą wędrują ku południowi w obszary leśne, gdzie znajdują pokarm.

Sąd uznał, że właściciele lasów nie mają obowiązku udzielać swoich terenów pod wypas reniferów. Jednak państwo szwedzkie jest odpowiedzialne za utrzymanie społeczności Samów i ich kultury pasterskiej. Samowie powołują się na swoje zwyczajowe prawo do leśnych terenów po południu, zakaz zimowego wypasu zagraża ich egzystencji. Taiga Rescue Network wkrótce rozpocznie akcję w obronie praw Samów do wypadu.

Opracowanie: HaDo